Jesteś w: Motyw Polski i Polaków

Obraz XVII-wiecznego społeczeństwa w „Potopie” Henryka Sienkiewicza


Ostatnią warstwą społeczną sportretowaną w powieści jest lud wiejski, który cechuje patriotyzm, wierność królowi Janowi Kazimierzowi i zapał do walki ze szwedzkim najeźdźcą. Przykładem takiego bohaterskiego zachowania wobec wroga jest postępowanie kilkunastoletniego chłopca stajennego Michałka, który naprowadza na Szwedów polską chorągiew i w bitwie z nimi wykazuje się odwagą i męstwem, czym wprowadza w podziw szlachtę. W konsekwencji tego czynu Stefan Czarniecki powiedział po walce, że Michałko podczas pierwszego posiedzenia sejmu będzie „równy stanem wszystkich waszmościom”. Przykład odwagi i bohaterstwa dali także górale tatrzańscy organizujący pierwsze partie partyzanckie, ratujący króla w górach i strzegący go w dalszej podróży, bezimienne masy chłopskie, które zgłaszają się na ochotnika do obrony klasztoru, odpędzają powracającego Wrzeszczowicza lub - jako tak zwane „kupy” chłopskie uzbrojone w cepy, widły i kosy - wycinają Szwedów po lasach. Lud wiejski stanowił również oddziały piechoty łanowej i jako czeladź wydzierał zaciekle z rąk Szwedów stolice kraju.Narratorska ocena tej warstwy jest bardzo pozytywna: „(…)chłopi bowiem po równi ze szlachtą i mieszczany wyciągnęli do lasów. Lud z gór, lud z puszcz głębokich, lud z ługów i pól tkwił w lasach, czynił zasieki Szwedom po drodze, napadał na mniejsze prezydia, wycinał w pień podjazdy. Cepy, widły i kosy nie gorzej od szlacheckich szabel opłynęły krwią szwedzką”.

[zr]O ucisku ludu wiejskiego Henryk Sienkiewicz wspomina w powieści przelotnie. Ukazując „śluby lwowskie” Jana Kazimierza, w których król zobowiązał się, iż po zakończeniu wojny poprawi położenie pospólstwa, pisarz starał się jeszcze bardziej wyidealizować monarchę. [/zr]

strona:    1    2    3    4    5  





Motyw - inne artykuły:
Motyw Polski i Polaków

Obraz XVII-wiecznego społeczeństwa w „Potopie” Henryka Sienkiewicza

Koncepcje nowej Polski w „Przedwiośniu” Żeromskiego

Społeczeństwo polskie w „Ludziach bezdomnych” Żeromskiego

Ocena Polaków w „Dziadach” Mickiewicza