Jesteś w: Motyw Polski i Polaków

Motyw Polski i Polaków


„Odprawa posłów greckich” Jana Kochanowskiego

W dramacie Jan Kochanowski przedstawił pokrótce obraz polskiego społeczeństwa XVI wieku oraz swe opinie o narodzie. Nie uczynił tego bezpośrednio, lecz w sposób metaforyczny.

Opisana w epejsodionie III narada najwybitniejszych mężów Troi jest tak naprawdę refleksją na temat przebiegu polskich sejmików szlacheckich, w czasie których każdy chciał przeforsować własne racje, działał w sposób zachowawczy, uległy w stosunku do agresorów, nie kierując się dobrem kraju, acz prywatną korzyścią i zyskiem. Według autora tragedii Rzeczpospolitą zamieszkiwali obywatele pokroju egoistycznego i przebiegłego Parysa, niedający dojść do głosu prawdziwym patriotom (Antenor). Kochanowski napiętnował takie wady Polaków, jak brak odpowiedzialności za losy ojczyzny, brak poszanowania zasad prawa, brak wewnętrznego ładu, powszechne przekupstwo, samowolę w podejmowaniu decyzji i społeczną niesprawiedliwość. Krytyce poddał również nieumiejętność odpowiedniego przygotowania do wojny czy „złotą młodzież”, dbającą o rozrywki i uciechy cielesne, a nie o kraj. Zestawieniem tych poglądów są słowa Ulissesa: „O nierządne królestwo i zginienia bliskie, / Gdzie ani prawa ważą, ani sprawiedliwość / Ma miejsca, ale wszytko złotem kupić trzeba! / Jeden to marnotrawca umiał spraktykować, / Że jego wszeteczeństwa i łotrowskiej sprawy / Od małych aż do wielkich wszyscy -jawnie bronią, / Nizacz prawdy nie mając ani końca patrząc, / Do którego rzeczy przyjść za ich radą muszą. / Nie rozumieją ludzie ani się w tym czują, / Jaki to wrzód szkodliwy w Rzeczypospolitej / Młódź wszeteczna: ci cnocie i wstydowi cenę / Ustawili; przed tymi trudno człowiekiem być / Dobrym; ci domy niszczą. ci państwa ubożą, / A rzekę, że i gubią (Troja, poznasz potym!). / A przykładem zaś swoim jako wielką liczbę / Drugich przy sobie psują. Patrz. jakie orszaki / Darmojadów za nimi, którzy ustawicznym / Próżnowaniem a zbytkiem jako wieprze tyją. / Z tego stada, mniemacie, że się który przyda / Do posługi ojczyzny? Jako ten we zbroi / Wytrwa, któremu czasem i w jedwabiu cieżko? / Jako straż będzie trzymał, a on i w południe / Przesypiać się nauczył'? Jako stos wytrzymać / Ma nieprzyjacielowi, który ustawicznym / Pijaństwem zdrowie stracił'? Takimi się czując, / A podobno nie czując, na wojnę wołają / Boże, daj mi z takimi mężmi zawżdy czynić!”.

strona:    1    2    3    4    5    6    7  





Motyw - inne artykuły:
Motyw Polski i Polaków

Obraz XVII-wiecznego społeczeństwa w „Potopie” Henryka Sienkiewicza

Koncepcje nowej Polski w „Przedwiośniu” Żeromskiego

Społeczeństwo polskie w „Ludziach bezdomnych” Żeromskiego

Ocena Polaków w „Dziadach” Mickiewicza