Jesteś w: Motyw Polski i Polaków

Motyw Polski i Polaków


O braku umiejętności organizacyjnych w przygotowaniach do zamachu na cara oraz o nierealności działań bojowych, Słowacki wypowiada się też w scenie czwartej (Aktu III). Spiskowcy, mimo pragnienia zniszczenia caratu i przywrócenia ciemiężonemu krajowi wolności, również okazują się bierni, zastraszeni. Ulegają wpływowi Prezesa, reprezentującego tutaj dyplomatów i przedstawicieli politycznych, którzy lękali się konsekwencji zarówno zamachu, jak i walki zbrojnej oraz Księdza – ten symbolizuje aspekty moralne, hamulce etyczne (zabicie carskiej familii byłoby nieetyczne, niezgodne z normami społecznymi i moralnymi) Wśród stu pięćdziesięciu bojowników, pięciu jest zdecydowanych na konkretne działanie. Ostatecznie tylko Kordian (popierany przez Starca z Ludu) decyduje się wprowadzić w czyn spiskową teorię, ale jego samotne działanie okazuje się wkrótce nadaremne. Ocena społeczeństwa w „Kordianie” wypada niezbyt dobrze. Lud okazuje się nieprzygotowany do walki i zastraszony, teorie konspiracyjne nie mają szans realizacji, ponieważ brak im aprobaty i narodowego poparcia.

„Potop” Henryka Sienkiewicza

Sienkiewicz, biorąc sobie do serca zarzuty krytyków pierwszej części cyklu - Ogniem i mieczem, postanowił tym razem w Potopie pokazać przekrój całego społeczeństwa polskiego wieku XVII, uwzględniając nie tylko życie wojenno-obozowe, ale i obyczajowe. W powieści czytamy o wszystkich warstwach społeczeństwa, poczynając od arystokracji, a skończywszy na chłopach.

W powieści obserwujemy początkowy upadek moralny społeczeństwa, które dopuszcza się zdrady, oddaje kraj w ręce wroga, rezygnuje z walki. Cudzoziemiec Weyhard Wrzeszczowicz wypowiada się o Polakach: „Jest li na świecie taki drugi kraj, gdzieby tyle nieładu i swawoli dopatrzeć można (...) Któryby w świecie naród nieprzyjacielowi do zawojowania własnej ziemi pomógł? Który by tak króla opuścił... Jeno szaleni, swawolni, źli i przedajni te ziemię zamieszkują”. Później na szczęście – w myśl zasad utworu „ku pokrzepieniu serc” - następuje punkt zwrotny. Naród podźwiga się z marazmu i duchowo odradza. Przy końcu utworu sami Szwedzi nie mogą nadziwić się zamianie, jaka zaszła w narodzie, który do niedawna nie stawiał żadnego oporu.

strona:    1    2    3    4    5    6    7  





Motyw - inne artykuły:
Motyw Polski i Polaków

Obraz XVII-wiecznego społeczeństwa w „Potopie” Henryka Sienkiewicza

Koncepcje nowej Polski w „Przedwiośniu” Żeromskiego

Społeczeństwo polskie w „Ludziach bezdomnych” Żeromskiego

Ocena Polaków w „Dziadach” Mickiewicza