Jesteś w: Motyw powstania

Sąd nad Polakami. Ocena powstania listopadowego w „Kordianie” Słowackiego


W prasie emigracyjnej po powstaniu listopadowym ukazały się pamiętnikarskie relacje o spisku koronacyjnym, który rzekomo został zawiązany w Warszawie i istniał od grudnia 1828 roku do maja 1829 roku. Dokumenty okazały się na tyle ciekawe, że Słowacki w oparciu o nie mógł wygenerować ideę swojego utworu oraz sprecyzować postawę głównego bohatera – Kordiana. Spisek – w sensie wydarzenia historycznego – był już wówczas przebrzmiałym epizodem, traktowanym przez pamiętnikarzy jedynie jako zarys genezy powstania listopadowego. Dlatego tematem przewodnim dzieła Słowackiego jest klęska powstania listopadowego, którą naród głęboko przeżywał. Niemniej autor sięga i do poprzedzającego je spisku.Formą analizy i oceny powstania listopadowego jest poniekąd odpowiednio skonstruowana biografia głównego bohatera. Uczestników spisku (podobnie jak Kordiana) cechował szczery zapał patriotycznego działania, antycarska i antymonarchistyczna postawa. Wierzyli oni, że kraj może się odrodzić w wyniku jednorazowego, wielkiego czynu, na przykład powstania lub poprzez zabójstwo cara. Ów czyn miał zostać dokonany przez wąską grupę spiskowców, którzy sami z siebie mieli złożyć ofiarę. Wierzyli w czystość i wielkość tej ofiary. Nie żądali władzy dla siebie, pragnęli oddać ją w ręce doświadczonych polityków.

Metaforą tej ofiary jest w Kordianie motyw Winkelrieda – bohatera Szwajcarów, męczennika za wolność. Jego postać stała się symbolem haseł wolnościowo – rewolucyjnych, które miały pochwycić inne ludy Europy. Słowacki nie wierzył ani w taką ofiarę, ani w taką koncepcję walki – Kordian ponosi klęskę, nie udaje mu się zabić cara. Jego poświecenie okazuje się bezsensowne.

strona:    1    2    3    4    5    6    7    8  





Motyw - inne artykuły:
Motyw powstania

Sąd nad Polakami. Ocena powstania listopadowego w „Kordianie” Słowackiego

Obraz powstania styczniowego w „Nad Niemnem” Orzeszkowej