Jesteś w: Motyw powstania

Motyw powstania


„Kordian” Juliusza Słowackiego

Kordian niemal w całości jest próbą retrospekcji – odtworzenia przyczyn klęski powstania listopadowego. Jego szczegółową analizę zawiera Przygotowanie. W nim autor wymienia tych, którzy w znacznym stopniu przyczynili się do klęski zrywu. Zamach na cara wyobraża nieudolność bojową oraz separację i osamotnienie w działaniu. Wstępnie nie przewidywano zbrojnego czynu o dużym zasięgu – było to sprzysiężenie garstki młodych żołnierzy z warszawskiej Szkoły Podchorążych, którzy planowali zaatakować Belweder i zabić despotycznego naczelnika wojsk polskich – Księcia Konstantego (stąd u Słowackiego aluzja - Spisek koronacyjny). Rozrosło się jednak do rozmiarów powstania narodowego, które ogarnęło znaczne tereny Królestwa Polskiego, część Litwy, Żmudzi i Wołynia. Wizyta Kordiana w Watykanie – to aluzja do stanowiska, jakie zajęła Stolica Apostolska wobec narodowego buntu – papież Grzegorz XVI w liście pasterskim do biskupów polskich z dnia 9 czerwca 1832 roku potępił przewrót.Słowacki negatywnie ocenia przywódców powstania listopadowego. Są to w jego opinii ludzie starzy, zniedołężniali, konserwatywni, którzy nie umieją podejmować szybkich, strategicznych decyzji. Obarcza ich winą za niepowodzenie zrywu narodowego. W Przygotowaniu pojawia się ponadto korpus oficerski Wojska Polskiego. Ten także nie uchodzi krytyce wieszcza – to tłum „wymuskanych rycerzy – ospalców”, niezdolnych do należnych działań bojowych. Posłów sejmu powstańczego nazywa poeta „mowców plemieniem” i „zwichrzonym stadem szpaków” – są niepraktycznymi teoretykami. Słowacki dokonuje rozrachunku z ówczesną powstaniową rzeczywistością, wskazuje na niedojrzałość polityczną wodzów narodu, nieprzygotowanie do walki o niepodległość oraz na bezsilność społeczną. Wytyka błędy popełniane przez liderów powstania. Kwestionuje ponadto „optymistyczną” legendę o posłannictwie narodowym propagowaną w dziełach Mickiewicza.

strona:    1    2    3    4  





Motyw - inne artykuły:
Motyw powstania

Sąd nad Polakami. Ocena powstania listopadowego w „Kordianie” Słowackiego

Obraz powstania styczniowego w „Nad Niemnem” Orzeszkowej