Jesteś w: Motyw szlachty

Obraz szlachty polskiej w „Panu Tadeuszu” Mickiewicza


Pan Tadeusz to swoista panorama społeczno – historyczna. Mickiewicz przedstawia w drobiazgowy sposób obraz szlachty w dawnej Polsce, utrwalając znaczenie szlacheckiej przeszłości. Uczynił z tej warstwy bohatera zbiorowego, lecz nie zatarł indywidualizmu każdej postaci, rysując na kartach dzieła mocno nakreślone portrety psychologiczne.

Ma tu miejsce swoista idealizacja szlachty. Trwa ona w poczuciu patriotyzmu i jest ostoją dawnej tradycji oraz świadectwem świetności minionych czasów. Świat szlachty to świat spokoju, ładu i harmonii. Wszystkie postacie nacechowane są charakterystycznymi dla Polaków wadami i zaletami. Autor przedstawia i niejako opiewa zalety szlachty, natomiast jej wady traktuje w sposób humorystyczny, z dystansem. Wiara we wrodzone poczucie etyki, jakim kieruje się szlachta, wynika z jej dobroduszności i siły wspólnoty. Tylko czasem ów ład zostaje zachwiany przez konflikty i zwady, będące wynikiem pobudliwego charakteru. Wszystko jednak kończy się dobrze, a górę bierze dobrotliwa dusza i gasząca ognisty temperament. Szlachtę cechuje również ogromny patriotyzm i zdolność do największych poświęceń w walce o ukochaną ojczyznę. Walka w obronie kraju nabiera dużego znaczenia, zwłaszcza w obliczu zagrożenia. Wtedy to cała zbiorowość szlachecka, zapominając o prywatnych interesach, walczy ze wspólnych wrogiem.

Mickiewicz nie pozostaje jednak obojętny na wady tego stanu. Indywidualizm i popędliwy charakter są jedną z przyczyn upadku planowanego na Litwie powstania. We wszystkie nieomalże wady stanu szlacheckiego została wyposażona szlachta zaściankowa, ze swoim awanturniczym trybem życia, pijaństwem i warcholstwem. To właśnie, tak powszechna dawniej wśród szlachty, „prywata” jest przyczyną zmiany haseł powstania narodowego w prywatne wyrównanie rachunków i zajazd na Soplicowo.

strona:    1    2    3    4  





Motyw - inne artykuły:
Motyw szlachty

Obraz szlachty polskiej w „Panu Tadeuszu” Mickiewicza