Jesteś w: Motyw przemiany

Motyw niedojrzałości w „Ferdydurke” Gombrowicza


Niedojrzałość jest najczęściej ukrywana w „dyskretnej sferze charakteru”, i w takiej postaci interesuje Gombrowicza. Pisarz w swych dziełach podkreślał stale, że ludzie „dojrzali” są niewolnikami form, a zarazem sami je narzucają. Nie dość, że są producentami reżimów, zasad, zakazów i nakazów, uniemożliwiają swobodę myślenia i działania, to jeszcze trwają w zakłamaniu, nieuczciwości względem innych i siebie samych (przecież tak naprawdę to nie zgadzają się na nie i chętnie by je odrzucili). Wojciech Wyskiel, autor monografii Witold Gombrowicz. Twórczość literacka skonfrontował ze sobą pojęcia fascynujące Gombrowicza (obecne najczęściej w jego dziełach). Farent zauważa, że owe antynomie są „konsekwencją porządku i chaosu”, a dodatkowo rezultatem pary: dojrzałość – niedojrzałość, która rządzi naszym życiem i z którą się zmagamy.

Wyskiel wymienia: dojrzałość - niedojrzałość, wyższość – niższość, starość – młodość, aktywność – gnuśność. Pierwsze z wymienionych powyżej kategorii są naturalnie lepiej oceniane w społeczeństwie, niż drugie. Ludzie posiadający te cechy są przywódcami. Na takich zasadach opierają się codzienne relacje międzyludzkie. Pedagodzy „upupiają” młodzież, wydobywają z niej świeżość i naiwność („świeżą i dziecięcą pupę”), rodzice sterują losem pociech, szlachcic wydaje polecenia lokajowi-parobkowi, szef pracownikom.

Stary Pimko oficjalnie osiągnął już dojrzałość, stoi wyżej w hierarchii społecznej od Józia, stąd rości sobie przywilej rządzenia jego życiem, decydowania o przyszłości, zniewala jego osobowość, spodziewa się grzecznego podporządkowania. Farent zauważa, że chociaż niedojrzałość „wydaje się szlachetna w swojej szczerości, jest z założenia na przegranej pozycji wobec sztucznej dojrzałości”.

strona:    1    2    3    4    5  





Motyw - inne artykuły:
Motyw przemiany

Przemiana Marka Winicjusza i Chilona Chilonidesa w „Quo vadis” Sienkiewicza

Motyw przemiany w „Cierpieniach młodego Wertera” Goethego

Motyw niedojrzałości w „Ferdydurke” Gombrowicza