Jesteś w:
Motyw spisku
Pierwsza wzmianka o spisku pojawia się w tytule utworu Kordian. Część pierwsza trylogii. Spisek koronacyjny. Następnie ów wątek zostaje rozbudowany w Akcie III – spiskowcy zgromadzeni w lochach katedry św. Jana rozważają kwestię zamachu na cara.
Motyw spisku zostaje „rozpisany” w formie polemiki, w której kwestie etyczne przeplatają się ze sprawą niepodległości. Reprezentantami przeciwnych stanowisk są tu: Prezes i Ksiądz – niezdecydowani na zamach oraz Podchorąży i Starzec z Ludu – przekonani o słuszności i konieczności zabójstwa monarchy (Mikołaja I). Prezes i Ksiądz to strażnicy zasad moralnych i kodeksu rycerskiego (żołnierskiego). Dla Prezesa zamach byłby naruszeniem prawa, występkiem przeciwko zasadom władzy monarszej (fakt koronacji), pogwałceniem kodeksu żołnierza. Ponadto Prezes wyraża obawy o to, co się stanie, gdyby zamach doszedł do skutku:„A kiedy na Polskę wszystkie ludy zwalą,
Wielu przeciw postawisz wojska? wielu ludzi?
Czym zbrojnych? Czy sztyletu zakrwawioną stalą?”
Dostrzega realne zagrożenie Polski, zbrojną ingerencję innych państw, która mogłaby doprowadzić do zagrożenia samoistnego bytu narodu. Przegrana nasiliłaby falę represji, a odzyskanie suwerenności stałoby się bardziej nierealne. Argumenty Księdza mają naturę etyczną: zbrodnia popełniona w słusznej sprawie i tak pozostanie zbrodnią, piętnem moralnym, występkiem przeciwko Bogu. Za ów występek przewidziana jest kara.
Podchorąży – Kordian i Starzec opowiadają się za zamachem, widząc w nim jedyną możliwość uwolnienia się spod władzy tyrana. Bunt jest dla nich działaniem, formą oporu wobec zaistniałej sytuacji i strasznej „carskiej” rzeczywistości. Starzec potrafi uzasadnić przymus zabójstwa – będzie to tylko jedno wobec ogromu tych, jakich dopuszcza się monarcha na poddanym ludzie. Ponadto zahamuje ono falę następnych zbrodni. Jedno morderstwo, wobec wielu, na pewno zostanie wybaczone przez Boga (Starzec):
strona: 1 2 3
Motyw spisku w „Kordianie” Słowackiego
Motyw spisku zostaje „rozpisany” w formie polemiki, w której kwestie etyczne przeplatają się ze sprawą niepodległości. Reprezentantami przeciwnych stanowisk są tu: Prezes i Ksiądz – niezdecydowani na zamach oraz Podchorąży i Starzec z Ludu – przekonani o słuszności i konieczności zabójstwa monarchy (Mikołaja I). Prezes i Ksiądz to strażnicy zasad moralnych i kodeksu rycerskiego (żołnierskiego). Dla Prezesa zamach byłby naruszeniem prawa, występkiem przeciwko zasadom władzy monarszej (fakt koronacji), pogwałceniem kodeksu żołnierza. Ponadto Prezes wyraża obawy o to, co się stanie, gdyby zamach doszedł do skutku:„A kiedy na Polskę wszystkie ludy zwalą,
Wielu przeciw postawisz wojska? wielu ludzi?
Czym zbrojnych? Czy sztyletu zakrwawioną stalą?”
Dostrzega realne zagrożenie Polski, zbrojną ingerencję innych państw, która mogłaby doprowadzić do zagrożenia samoistnego bytu narodu. Przegrana nasiliłaby falę represji, a odzyskanie suwerenności stałoby się bardziej nierealne. Argumenty Księdza mają naturę etyczną: zbrodnia popełniona w słusznej sprawie i tak pozostanie zbrodnią, piętnem moralnym, występkiem przeciwko Bogu. Za ów występek przewidziana jest kara.
Podchorąży – Kordian i Starzec opowiadają się za zamachem, widząc w nim jedyną możliwość uwolnienia się spod władzy tyrana. Bunt jest dla nich działaniem, formą oporu wobec zaistniałej sytuacji i strasznej „carskiej” rzeczywistości. Starzec potrafi uzasadnić przymus zabójstwa – będzie to tylko jedno wobec ogromu tych, jakich dopuszcza się monarcha na poddanym ludzie. Ponadto zahamuje ono falę następnych zbrodni. Jedno morderstwo, wobec wielu, na pewno zostanie wybaczone przez Boga (Starzec):
strona: 1 2 3
| Motyw - inne artykuły: | |
|
• Motyw spisku • Motyw spisku w „Kordianie” Słowackiego |