Jesteś w:
Motyw śmierci
Nowelistyka Elizy Orzeszkowej
„Tadeusz”
Niewielka nowela Orzeszkowej traktuje o śmierci małego chłopca. Dziecko ginie w sposób tragiczny – przypadkiem tonie w sadzawce. Jego śmierć jest poniekąd konsekwencją poznawania świata – zaciekawiony Tadeusz ściga sikorkę, brnie przez „las maku”, zrywa błękitnookie niezapominajki i wpada do wody. Śmierć odbywa się w zupełnej ciszy i kontrastuje z pełnym życia krajobrazem: pracą w polu, nawoływaniami namiestnika, szumiącymi trawami, fruwającymi nad wodą ptakami. Przyroda pozostaje obojętna wobec faktu śmierci dziecka, podobnie posąg Najświętszej Panny, przed którym niedawno matka Tadeusza polecała syna opiece boskiej. Śmierć jawi się więc jako tragiczne fatum, wypełnienie niewiadomego przeznaczenia, można ją postrzegać również w kategorii procesu „wpisanego” w cykl natury. „Gloria victis”
Ważnym elementem staje się męczeńska śmierć powstańców – śmierć w walce, na polu chwały. Prezentowane postaci są ikonami męczeństwa - poświęcenia za ojczyznę: „Nie niewolnicy to byli, na arkanie przemocy do boju ciągnięci, lecz dobrowolni ofiarnicy wysokich ołtarzy. Ze światłem idei w głowach, z ogniem miłości w sercach, głowy i serca nieśli wysoko. Byli silni, śmieli, gwarni i czy uwierzysz wietrze prędki - byli szczęśliwi. Zapewne uwierzysz, bo wiedzieć o tym musisz, że na Gwieździe, która nazywa się Ziemią, dusze ludzkie i szczęścia ludzkie istnieją w mnóstwie odmian i że, jak motyl na kwiat wybrany, dusza ludzka zlatuje zazwyczaj na tę odmianę szczęścia, która najwięcej do niej samej jest podobną. Ich dusze przyciągnęło ku sobie to szczęście, co rozkwita na wysokich górach i ma kielich purpurowy, a koronę uplecioną z cierni.” (o powstańcach)
strona: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Motyw śmierci
„Tadeusz”
Niewielka nowela Orzeszkowej traktuje o śmierci małego chłopca. Dziecko ginie w sposób tragiczny – przypadkiem tonie w sadzawce. Jego śmierć jest poniekąd konsekwencją poznawania świata – zaciekawiony Tadeusz ściga sikorkę, brnie przez „las maku”, zrywa błękitnookie niezapominajki i wpada do wody. Śmierć odbywa się w zupełnej ciszy i kontrastuje z pełnym życia krajobrazem: pracą w polu, nawoływaniami namiestnika, szumiącymi trawami, fruwającymi nad wodą ptakami. Przyroda pozostaje obojętna wobec faktu śmierci dziecka, podobnie posąg Najświętszej Panny, przed którym niedawno matka Tadeusza polecała syna opiece boskiej. Śmierć jawi się więc jako tragiczne fatum, wypełnienie niewiadomego przeznaczenia, można ją postrzegać również w kategorii procesu „wpisanego” w cykl natury. „Gloria victis”
Ważnym elementem staje się męczeńska śmierć powstańców – śmierć w walce, na polu chwały. Prezentowane postaci są ikonami męczeństwa - poświęcenia za ojczyznę: „Nie niewolnicy to byli, na arkanie przemocy do boju ciągnięci, lecz dobrowolni ofiarnicy wysokich ołtarzy. Ze światłem idei w głowach, z ogniem miłości w sercach, głowy i serca nieśli wysoko. Byli silni, śmieli, gwarni i czy uwierzysz wietrze prędki - byli szczęśliwi. Zapewne uwierzysz, bo wiedzieć o tym musisz, że na Gwieździe, która nazywa się Ziemią, dusze ludzkie i szczęścia ludzkie istnieją w mnóstwie odmian i że, jak motyl na kwiat wybrany, dusza ludzka zlatuje zazwyczaj na tę odmianę szczęścia, która najwięcej do niej samej jest podobną. Ich dusze przyciągnęło ku sobie to szczęście, co rozkwita na wysokich górach i ma kielich purpurowy, a koronę uplecioną z cierni.” (o powstańcach)
strona: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
| Motyw - inne artykuły: | |
|
• Motyw śmierci • Rozważania o śmierci w „Hamlecie” Williama Szekspira • Motyw śmierci w „Zdążyć przed Panem Bogiem” Hanny Krall • Obraz śmierci w „Medalionach” Nałkowskiej |