Jesteś w:
Motyw rodziny
„Król Edyp” Sofoklesa
W dramacie mamy wspomniane trzy małżeństwa – Lajosa i Jokasty, Polybosa i Meropy oraz Edypa i Jokasty. Najbardziej znanym jest oczywiście to ostatnie, ponieważ zawarte między synem a matką. Edyp i Jokasta byli szczęśliwym i zgodnym małżeństwem, opartym na partnerstwie i wzajemnym szacunku. Gdy Edyp, wystraszony słowami Tyrezjasza oraz przepowiednią wyroczni delfickiej, zaczął tracić rozsądek i jasność umysłu, Jokasta podtrzymywała go na duchu. Była nawet gotowa sama dźwigać świadomość popełnionego grzechu, by tylko odciążyć sumienie męża. Mieli czwórkę dzieci: dwóch synów i dwie córki.„Makbet” Williama Szekspira
Związek małżeński dwójki głównych bohaterów – Makbeta i Lady Makbet – nie jest oparty na zasadach patriarchatu. Inaczej niż w większości małżeństw w ówczesnych czasach, pozycja kobiety w rodzinie Makbetów jest bardzo silna i znacząca. Można powiedzieć, że Lady posiada wiele męskich cech, o czym mówi jej mąż:
„Rodź mi samych chłopców!
Bo męstwa twego nieugięty kruszec
Nic niewieściego od dziś dnia nie spłodzi”.
Nie wiadomo nic o potomstwie Makbetów, ale Lady mówi, że zna smak rodzicielstwa:
„Byłam karmicielką
I wiem, jak to jest słodko kochać dziecię,
Które się karmi”.
Równocześnie kobieta twierdzi, że nie zawahałaby się zabić własnego dziecka, jeśli przeszkadzałoby jej ono w osiągnięciu celu:
„(…) byłabym mu jednak
Wyrwała była pierś z ust nadstawionych,<--2-->
Które się do mnie tkliwie uśmiechały,
I roztrzaskała czaszkę, gdybym była
Zobowiązała się do tego czynu,
Jak ty do tego”.
Między małżonkami ciężko dopatrzyć się wielkiej miłości. Nie mówią ze sobą o tym uczuciu. Gdy umiera Lady Makbet, jej mąż nie wydaje się być tym nadto przejęty. Przyczyną takiego zachowania jest zatracenie dwójki bohaterów w walce o zdobycie, a później utrzymanie władzy.
„Świętoszek” Moliera
Rodzina Orgona to główni bohaterowie dramatu. Jego druga żona – Elmira jest kobietą piękną i młodą, podobnie jak córka – Marianna. Syn – Damis jest młodzieńcem porywczym i skorym do awantur. Matka Orgona – Pani Pernelle stoi murem za swoim synem, ale jeszcze bardziej wspiera Tartuffe’a. Mąż Elmiry – Kleant służy rodzinie swoimi racjonalnymi radami, a służąca Doryna jest traktowana na równi z pozostałymi domownikami. Małżeństwo Orgona i Elmiry, pomimo różnicy wieku małżonków, wydaje się być udane. Macocha żyje w przyjaźni ze swoimi przybranymi dziećmi, których jest rówieśniczką. Orgon to niekwestionowana głowa rodziny, a swoje rządy sprawuje niekiedy w sposób przypominający tyranię.
„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza
Rodzinę Sopliców łączą silne więzi, oparte na szczerym oddaniu i zaufaniu. Sędzia traktuje Tadeusza jak syna, jest odpowiedzialny za jego wychowanie i pragnie jego szczęścia. Soplicowska rodzina jest także ostoją dawnej tradycji i obyczajowości, które są przekazywane z pokolenia na pokolenia i stanowią ważny element życia w ich domu. Członkowie rodu darzą się wzajemnym szacunkiem, są dla siebie wsparciem w trudnych chwilach. Nawet Jacek Soplica, który żyje przez wiele lat poza rodziną, na obczyźnie, stara się mieć wpływ na wychowanie syna. Innym przykładem rodziny jest ród Horeszków, w którym wola rodziców jest najważniejsza. O ich jedności świadczy dzień, w którym Stolnik, jego żona i córka wspólnymi siłami bronią się przed Moskalami. Silnie więzy rodzinne odczuwa Klucznik Gerwazy, który choć nie był spokrewniony z Horeszkami, mści się przez lata na krewnych zabójcy Stolnika. Stara się również wpłynąć na Hrabiego, by ten odczuł swoje rodowe powiązania z Horeszkami i walczył o swoje dziedzictwo. <--3-->
„Nie-Boska komedia” Zygmunta Krasińskiego
Pewnej nocy budzi się z dziwnym przeczuciem. Ma wrażenie, że czegoś nie dopełnił, coś zdradził. Przed oczami jawi mu się kochanka niezwykłej piękności – Dziewica i hrabia przeklina sam siebie: „Przeklęta niech będzie chwila, w której pojąłem kobietę, w której opuściłem kochankę lat młodych, myśl myśli moich, duszę duszy mojej...” Wie, że zdradził młodzieńcze ideały, porzucił pasję pisania, tworzenia (tę uosabia Dziewica) i na zawsze będzie musiał pozostać przy zwykłej, prozaicznej żonie, tym bardziej, że na świat ma niebawem przyjść potomek. Opamiętuje się nieco, ale od tamtej pory pogrąża się we własnych myślach i ciągle milczy, unieszczęśliwiając tym żonę. Maria rodzi syna – Orcia, a widząc niepocieszonego małżonka, błaga go o miłość już nie dla niej samej, ale dla dziecka. Niestety, hrabia podążając za poetycką Dziewicą, która ponownie przybywa i kusi go, zapomina o chrzcie pierworodnego. Dziewica przekonuje: „Ta, która cię wstrzymuje, jest złudzeniem. – Jej życie znikome – jej miłość jak liść, co ginie wśród tysiąca zeschłych – ale ja nie przeminę.”
Poetycka kochanka łudzi Henryka nieśmiertelnością, sławą. Odbywa z nią „fantastyczny” lot, który wcale nie prowadzi do rajskich plenerów, a wiedzie wprost do piekła. Mąż zauważa wówczas, jak łatwo dał się omotać, uległ sile wyobrażeń. Zrezygnowany wraca na łono rodziny. Maria z rozpaczy postradała zmysły i odwieziono ją do szpitala dla obłąkanych. Jak się później okaże, mały Orcio będzie także cierpiał za winy ojca – stopniowo tracił wzrok i popadał w obłęd. <--4-->
Hrabia odwiedza małżonkę w klinice, a ta wyznaje mu, iż pragnąc być taka jak on, błagała Boga o dar poezji, i stała się poetką, lecz przywieziono ją do szpitala dla umysłowo chorych. Wkrótce Maria umiera i pojawia się już tylko jako senne widziadło w rojeniach ślepnącego chłopca. Przez nieodpowiedzialność Henryka cierpi jego rodzina: żona i syn. Obydwoje w końcu umierają, ginie także hrabia. Szczęście małżeńskie i miłość (dla hrabiego) okazują się ułudą, pozorem, podobnie, jak kłamstwem mogą być marzenia, których nie da się, a może nawet nie trzeba realizować.
Małżeństwo, o którym żartobliwie wspomina poeta w motcie do Części pierwszej (wydania wcześniejsze), zostało zobrazowane jako zwyczajowa proza życia połączona z wypełnianiem codziennych obowiązków, jako banał, który staje na drodze ideałom, marzeniom, przeszkadza w realizowaniu ambicji. Czy faktycznie tak jest? To już problem przeznaczony do indywidualnej interpretacji. Niemniej, może całkiem nieświadomie, zrealizował Krasiński ów zaprojektow
strona: 1 2 3 4 5 6 7
Motyw rodziny
W dramacie mamy wspomniane trzy małżeństwa – Lajosa i Jokasty, Polybosa i Meropy oraz Edypa i Jokasty. Najbardziej znanym jest oczywiście to ostatnie, ponieważ zawarte między synem a matką. Edyp i Jokasta byli szczęśliwym i zgodnym małżeństwem, opartym na partnerstwie i wzajemnym szacunku. Gdy Edyp, wystraszony słowami Tyrezjasza oraz przepowiednią wyroczni delfickiej, zaczął tracić rozsądek i jasność umysłu, Jokasta podtrzymywała go na duchu. Była nawet gotowa sama dźwigać świadomość popełnionego grzechu, by tylko odciążyć sumienie męża. Mieli czwórkę dzieci: dwóch synów i dwie córki.„Makbet” Williama Szekspira
Związek małżeński dwójki głównych bohaterów – Makbeta i Lady Makbet – nie jest oparty na zasadach patriarchatu. Inaczej niż w większości małżeństw w ówczesnych czasach, pozycja kobiety w rodzinie Makbetów jest bardzo silna i znacząca. Można powiedzieć, że Lady posiada wiele męskich cech, o czym mówi jej mąż:
„Rodź mi samych chłopców!
Bo męstwa twego nieugięty kruszec
Nic niewieściego od dziś dnia nie spłodzi”.
Nie wiadomo nic o potomstwie Makbetów, ale Lady mówi, że zna smak rodzicielstwa:
„Byłam karmicielką
I wiem, jak to jest słodko kochać dziecię,
Które się karmi”.
Równocześnie kobieta twierdzi, że nie zawahałaby się zabić własnego dziecka, jeśli przeszkadzałoby jej ono w osiągnięciu celu:
„(…) byłabym mu jednak
Wyrwała była pierś z ust nadstawionych,<--2-->
Które się do mnie tkliwie uśmiechały,
I roztrzaskała czaszkę, gdybym była
Zobowiązała się do tego czynu,
Jak ty do tego”.
Między małżonkami ciężko dopatrzyć się wielkiej miłości. Nie mówią ze sobą o tym uczuciu. Gdy umiera Lady Makbet, jej mąż nie wydaje się być tym nadto przejęty. Przyczyną takiego zachowania jest zatracenie dwójki bohaterów w walce o zdobycie, a później utrzymanie władzy.
„Świętoszek” Moliera
Rodzina Orgona to główni bohaterowie dramatu. Jego druga żona – Elmira jest kobietą piękną i młodą, podobnie jak córka – Marianna. Syn – Damis jest młodzieńcem porywczym i skorym do awantur. Matka Orgona – Pani Pernelle stoi murem za swoim synem, ale jeszcze bardziej wspiera Tartuffe’a. Mąż Elmiry – Kleant służy rodzinie swoimi racjonalnymi radami, a służąca Doryna jest traktowana na równi z pozostałymi domownikami. Małżeństwo Orgona i Elmiry, pomimo różnicy wieku małżonków, wydaje się być udane. Macocha żyje w przyjaźni ze swoimi przybranymi dziećmi, których jest rówieśniczką. Orgon to niekwestionowana głowa rodziny, a swoje rządy sprawuje niekiedy w sposób przypominający tyranię.
„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza
Rodzinę Sopliców łączą silne więzi, oparte na szczerym oddaniu i zaufaniu. Sędzia traktuje Tadeusza jak syna, jest odpowiedzialny za jego wychowanie i pragnie jego szczęścia. Soplicowska rodzina jest także ostoją dawnej tradycji i obyczajowości, które są przekazywane z pokolenia na pokolenia i stanowią ważny element życia w ich domu. Członkowie rodu darzą się wzajemnym szacunkiem, są dla siebie wsparciem w trudnych chwilach. Nawet Jacek Soplica, który żyje przez wiele lat poza rodziną, na obczyźnie, stara się mieć wpływ na wychowanie syna. Innym przykładem rodziny jest ród Horeszków, w którym wola rodziców jest najważniejsza. O ich jedności świadczy dzień, w którym Stolnik, jego żona i córka wspólnymi siłami bronią się przed Moskalami. Silnie więzy rodzinne odczuwa Klucznik Gerwazy, który choć nie był spokrewniony z Horeszkami, mści się przez lata na krewnych zabójcy Stolnika. Stara się również wpłynąć na Hrabiego, by ten odczuł swoje rodowe powiązania z Horeszkami i walczył o swoje dziedzictwo. <--3-->
„Nie-Boska komedia” Zygmunta Krasińskiego
Pewnej nocy budzi się z dziwnym przeczuciem. Ma wrażenie, że czegoś nie dopełnił, coś zdradził. Przed oczami jawi mu się kochanka niezwykłej piękności – Dziewica i hrabia przeklina sam siebie: „Przeklęta niech będzie chwila, w której pojąłem kobietę, w której opuściłem kochankę lat młodych, myśl myśli moich, duszę duszy mojej...” Wie, że zdradził młodzieńcze ideały, porzucił pasję pisania, tworzenia (tę uosabia Dziewica) i na zawsze będzie musiał pozostać przy zwykłej, prozaicznej żonie, tym bardziej, że na świat ma niebawem przyjść potomek. Opamiętuje się nieco, ale od tamtej pory pogrąża się we własnych myślach i ciągle milczy, unieszczęśliwiając tym żonę. Maria rodzi syna – Orcia, a widząc niepocieszonego małżonka, błaga go o miłość już nie dla niej samej, ale dla dziecka. Niestety, hrabia podążając za poetycką Dziewicą, która ponownie przybywa i kusi go, zapomina o chrzcie pierworodnego. Dziewica przekonuje: „Ta, która cię wstrzymuje, jest złudzeniem. – Jej życie znikome – jej miłość jak liść, co ginie wśród tysiąca zeschłych – ale ja nie przeminę.”
Poetycka kochanka łudzi Henryka nieśmiertelnością, sławą. Odbywa z nią „fantastyczny” lot, który wcale nie prowadzi do rajskich plenerów, a wiedzie wprost do piekła. Mąż zauważa wówczas, jak łatwo dał się omotać, uległ sile wyobrażeń. Zrezygnowany wraca na łono rodziny. Maria z rozpaczy postradała zmysły i odwieziono ją do szpitala dla obłąkanych. Jak się później okaże, mały Orcio będzie także cierpiał za winy ojca – stopniowo tracił wzrok i popadał w obłęd. <--4-->
Hrabia odwiedza małżonkę w klinice, a ta wyznaje mu, iż pragnąc być taka jak on, błagała Boga o dar poezji, i stała się poetką, lecz przywieziono ją do szpitala dla umysłowo chorych. Wkrótce Maria umiera i pojawia się już tylko jako senne widziadło w rojeniach ślepnącego chłopca. Przez nieodpowiedzialność Henryka cierpi jego rodzina: żona i syn. Obydwoje w końcu umierają, ginie także hrabia. Szczęście małżeńskie i miłość (dla hrabiego) okazują się ułudą, pozorem, podobnie, jak kłamstwem mogą być marzenia, których nie da się, a może nawet nie trzeba realizować.
Małżeństwo, o którym żartobliwie wspomina poeta w motcie do Części pierwszej (wydania wcześniejsze), zostało zobrazowane jako zwyczajowa proza życia połączona z wypełnianiem codziennych obowiązków, jako banał, który staje na drodze ideałom, marzeniom, przeszkadza w realizowaniu ambicji. Czy faktycznie tak jest? To już problem przeznaczony do indywidualnej interpretacji. Niemniej, może całkiem nieświadomie, zrealizował Krasiński ów zaprojektow
strona: 1 2 3 4 5 6 7
| Motyw - inne artykuły: | |
|
• Motyw rodziny |